Powtarzane schematy wychowania dziewczynek ograniczają ich swobodę wyrażania siebie

10 października 2022

Podział zabaw na te zarezerwowane tylko dla chłopców i inne dla dziewczynek jest utrwalany w polskim społeczeństwie od pokoleń. To jeden z wniosków z ostatnich badań marki LEGO^®, gdzie aż 1 na 4 dorosłych Polaków przyznaje, że w dzieciństwie nie wolno im było bawić się zabawkami, które tradycyjnie kojarzyły się z płcią przeciwną. Obecnie ponad 40% dziewczynek w Polsce obawia się, że zostaną wyśmiane z powodu używania zabawki, którą stereotypowo przypisano chłopcom. W odpowiedzi na badania marka LEGO kontynuuje w Polsce kampanię „Dziewczynki mogą wszystko” z udziałem Martyny Wojciechowskiej, aby zainspirować rodziców do myślenia o dzieciach niezależnie od stereotypów związanych z płcią.

Funkcjonujące w polskim społeczeństwie stereotypy związane z płcią opierają się na powszechnych przekazach i umacnianych przez dziesiątki lat konwencjach. Spojrzenie na tradycyjne role, pełnione przez kobiety i mężczyzn, ulega powolnej ewolucji, jednak aby kolejne pokolenia mogły swobodnie rozwijać swoje talenty i unikalne osobowości potrzebna jest jak najszybsza zmiana.

Wszystko zaczyna się od rodziców

Zeszłoroczne badanie Grupy LEGO i Instytutu Geeny Davis ds. Płci w Mediach wykazało, że problem ograniczania kreatywności dzieci, szczególnie płci żeńskiej, i przypisywania im ról jest w społeczeństwie wciąż aktualny. Mimo, że zdecydowana większość (90%) dziewczynek w Polsce nie widzi przeszkód w tym, aby one grały w piłkę nożną, a chłopcy trenowali taniec, aż 43% z nich boi się wyśmiania z powodu używania zabawki przypisanej stereotypowo przeciwnej płci. Skąd bierze się ten problem?

Jak wskazuje najnowszy raport LEGO Play Well 2022, sami rodzice, którzy wzięli udział w badaniu, doświadczali w dzieciństwie ograniczeń związanych z płcią. Aż 4 na 10 dorosłych Polaków twierdzi, że w dzieciństwie spotkało się ze stereotypami dotyczącymi płci w zabawie. Funkcjonujące w świadomości społecznej schematy ograniczały w ten sposób możliwości rozwoju, poznawania świata i kształtowania indywidualnych charakterów dzieci. Co czwarty dorosły Polak przyznaje, że nie mógł bawić się w dzieciństwie zabawkami tradycyjnie kojarzonymi z płcią przeciwną, a 35% obawiało się bycia dręczonym z tego powodu.

- Wielu rodziców, jako dzieci, doświadczyło wychowania pełnego stereotypów i sztywnych konwencji kulturowych. Przejawiało się to później w ich sposobie życia, a niejednokrotnie miało również wpływ na wybór wykonywanego zawodu. Z naszych badań wynika wyraźnie, że kobiety, dziś matki, znacznie rzadziej niż mężczyzn zachęcano, by realizowały się w nauce, technologii, inżynierii czy matematyce. To pokazuje, jak wielkie znaczenie w początkowych etapach życia ma równe traktowanie dzieci, a także dawanie im możliwości wyboru. Dzieci przy wsparciu rodziców powinny samodzielnie odkrywać swoje naturalne predyspozycje, zamiast otrzymywać konkretne, utarte ścieżki rozwoju, związane kulturowo z płcią. Dlatego przedstawiajmy im wszystkie możliwości, nie ograniczając przyszłości naszych pociech tylko ze względu na płeć.

Beata Kucejko, dyrektorka marketingu LEGO na Polskę, Ukrainę i kraje bałtyckie

Przyszłość dzieci zaczyna się od ich wyboru

Zeszłoroczne badanie wykazało, że rodzice znacznie częściej zachęcają córki do zabaw uznawanych za typowo kobiece, jak: taniec, śpiew, gotowanie, zabawa pluszakami lub lalkami. Schematy te, powielane przez kolejne pokolenia, często nakierowują dziewczynki do wyboru zainteresowań, przejawiania określonego rodzaju zachowań lub wchodzenia w konkretne role społeczne. W efekcie wiele z nich zaczyna się obawiać wyrażania siebie, swoich prawdziwych opinii czy upodobań, co może ograniczać ich kreatywność oraz wskazywać ograniczone ramy rozwoju w przyszłości.

Z raportu LEGO Play Well 2022 wynika, że 1 na 5 dorosłych Polaków (21%) czuło się ograniczanych w swoich aspiracjach zawodowych ze względu na płeć. Wspomniane wcześniej schematy wychowania dzieci wskazują, że problem ograniczeń płciowych pozostaną obecne w społeczeństwie, jeśli nie zmienimy sposobu w jaki kształtujemy młode umysły i ich indywidualne charaktery.

- Zmiany, jakie nastąpiły w świecie na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat nigdy wcześniej w historii nie były tak dynamiczne. Zazwyczaj następowały one powoli, ewoluując z jednej formy do drugiej. A później to wszystko przyspieszyło. Pamiętam siebie w dzieciństwie i wyzwania, z którymi musiałam się mierzyć jako dziewczynka, która odbiegała od stereotypowej normy. Dzieci przychodząc na świat nie wiedzą czym są stereotypy i „co wypada a co nie”, więc tak naprawdę to my dorośli mamy tutaj najwięcej do zrobienia, żeby tych stereotypów nie powielać i nie przenosić ich na nasze dzieci.

Martyna Wojciechowska, dziennikarka, podróżniczka i ambasadorka kampanii marki LEGO „Dziewczynki mogą wszystko”

LEGO_Kluczowe wnioski z badania_Infografika.png

Grupa LEGO dba o edukację rodziców

Badania pokazują, że dziś znaczna większość (94%) dorosłych Polaków nie czuje się wystarczająco przygotowana, by rozmawiać o kwestiach DEI (ang. Diversity, Equity, Inclusion - różnorodność, równość i integracja). Aby rozwijać indywidualne charaktery dziewczynek i wspierać ich naturalne kompetencje, potrzebują więc wsparcia w tej kwestii.

Grupa LEGO w najnowszej edycji kampanii ,,Dziewczynki mogą wszystko’’ przełamuje schematy w wychowywaniu dzieci. Marka chce inspirować dorosłych, aby pobudzali kreatywność swoich dzieci - budowniczych przyszłości, niezależnie od płci. Dzisiaj rodzice mają dostęp do wielu narzędzi, takich jak klocki, nowoczesne technologie, które pomogą stymulować dziewczynki, ich ciekawość i chęć poznawania świata. W efekcie będą mogły odkrywać swoje wyjątkowe talenty i znaleźć własną, unikalną drogę rozwoju. Bo dziewczynki naprawdę mogą wszystko!

O Grupie LEGO: Misją Grupy LEGO jest inspirowanie i rozwijanie przyszłych projektantów i konstruktorów poprzez zabawę. System zabawy LEGO, którego fundamentem są klocki LEGO, pozwala dzieciom i fanom budować i przebudowywać wszystko to, co potrafią sobie wyobrazić.Grupa LEGO została założona w Billund w Danii w 1932 r. przez Olego Kirka Kristiansena. Nazwa firmy pochodzi od dwóch duńskich słów LEg GOdt, które oznaczają „baw się dobrze”. Dzisiaj Grupa LEGO wciąż jest przedsiębiorstwem rodzinnym z siedzibą w Billund, ale jej produkty są sprzedawane w ponad 130 krajach świata.

O badaniu LEGO Play Well 2022: Wszystkie wyniki raportu, o ile nie podano inaczej, zostały zebrane od 32 781 rodziców i 24 593 dzieci w wieku 5-12 lat za pomocą 20-minutowego internetowego badania ilościowego przeprowadzonego w 35 krajach (w tym w Polsce) na początku 2022 roku. Aby uzyskać pełną listę krajów, prosimy o kontakt pod adresem media@lego.com.

O badaniu Geena Davis Institute on Gender in Media (2021): W badaniu wykorzystano internetowe ankiety opt-in w siedmiu krajach (Chiny, Czechy, Japonia, Polska, Rosja, Wielka Brytania i USA), aby ocenić, czy kreatywność jest postrzegana przez rodziców i ich dzieci w kategoriach płci. Dokładniej rzecz ujmując, sprawdziliśmy, czy rodzice definiują kreatywność w różny sposób w odniesieniu do swoich synów i córek. Rodzice dzieci w wieku od 6 do 14 lat wypełniali pierwszą część ankiety, a następnie wyrażali zgodę na wypełnienie drugiej części przez ich syna lub córkę. W sumie badanie ukończyło 6 844 respondentów.

O Instytucie Geeny Davis ds. Płci w Mediach (GDIGM): Instytut, założony w 2004 roku przez zdobywczynię Oscara Geenę Davis, jest jedyną organizacją działającą na podstawie badań naukowych, współpracującą z przemysłem rozrywkowym w celu stworzenia równowagi płci, wspierania integracji i redukcji negatywnych stereotypów w rodzinnych mediach rozrywkowych. Więcej informacji na stronie: www.seejane.org